Berchtesgaden, Beieren

Berchtesgaden Königssee In de Beierse Alpen ligt het idyllische Berchtesgaden. Natuurliefhebbers kunnen hun geluk niet op in de schilderachtige omgeving: het stadje ligt tegen de achtergrond van het beroemde bergmassief Watzmann en wordt omringd door een sprookjesachtig landschap met hoge toppen, diepe valleien en helderblauwe meren, waar je uren kunt wandelen en fietsen. Ook Berchtesgaden zelf heeft veel moois te bieden: sluit aan bij een rondleiding door het koninklijk slot, bewonder het historische marktplein, geniet van een glaasje schnaps bij Bergstokerij Grassl en bezoek de adembenemende meren Königssee en Hintersee. Sla daarnaast de Obersalzberg niet over: een belangrijke plek tijdens het naziregime.

Bezienswaardigheden & activiteiten

Slot Berchtesgaden

Een bekende bezienswaardigheid in Berchtesgaden is het koninklijk slot, gevestigd in een voormalig klooster. Begin negentiende eeuw kwam het religieuze instituut in handen van het Huis Wittelsbach: het klooster werd omgedoopt tot jachtslot en deed later dienst als permanente residentie. Vandaag de dag wordt een deel van het middeleeuwse klooster nog steeds bewoond door leden van de familie. Een rondleiding van circa vijftig minuten leidt je door het prachtige slot: de tours starten meerdere malen per dag. Bezoek ook het hertenmuseum, dat gevestigd is in de stallen van het slot. Aangrenzend aan het kasteel ligt de eveneens prachtige parochiekerk van de stad: de Stiftskerk Sint-Petrus en Johannes de Doper.

Slot Berchtesgaden

Obersalzberg

Een bekende bezienswaardigheid in Berchtesgaden is de Obersalzberg. Op steenworp afstand van het centrum van Berchtesgaden stichtte Hitler een zelfvoorzienende nederzetting voor belangrijke nazifiguren. Verschillende huizen werden door middel van een ondergronds gangenstelsel met elkaar verbonden. In het Documentatiecentrum Obersalzberg kun je een deel van dit stelsel betreden. Verder leer je er meer over de grimmige geschiedenis van dit ooit zo belangrijke gebied tijdens het Derde Rijk. Hoewel de nederzetting aan het eind van de Tweede Wereldoorlog bijna volledig werd platgebombardeerd, staan er nog enkele bouwwerken overeind. Zo kun je een bezoek brengen aan het Kehlsteinhaus, beter bekend als het Adelaarsnest. Het voormalige theehuis – dat werd gebouwd in opdracht van Hitlers privésecretaris Martin Bormann - ligt op een hoogte van 1834 meter op de top van de Kelhsteinberg. Vandaag de dag huisvest het nazibouwwerk een restaurant: vanaf hier heb je een prachtig uitzicht over de omgeving. De plek is alleen per bus vanuit Berchtesgaden te bereiken.

Obersalzberg Berchtesgaden

Haus der Berge

Aan de rand van het stadscentrum – op zo´n vijftien minuten lopen van het marktplein - bezoek je het Haus der Berge: een informatiecentrum en museum gericht op het Nationaalpark Berchtesgaden. Het motto van het bezoekerscentrum is ´de natuur zien, horen, voelen, proeven en begrijpelijk maken´. Vooral als je met kinderen op pad bent is het absoluut de moeite waard om er de prijswinnende, interactieve tentoonstelling ´Verticale Wildernis´ te bezoeken, die je meeneemt in een reis door de ruige natuur van de Beierse Alpen.

Haus der Berge Berchtesgaden

Marktplein

Vlak bij het slot ligt het historische marktplein, omringd door middeleeuwse herenhuizen en prachtige gebouwen in rococo- en renaissancestijl. Op het plein bewonder je tevens de fontein Löwenbrunnen. Rondom de markt – evenals in de rest van het oude stadscentrum – vind je tal van traditionele restaurants en gezellige bars, waar je geniet van een heerlijke schnaps en een authentieke Beierse maaltijd.

Berchtesgaden

Bergstokerij Grassl

Niet ver van de markt bevindt zich de Bergstokerij Grassl: al sinds het eind van de zeventiende eeuw stookt de distilleerderij heerlijke schnaps, gemaakt van de gentiaanplant. Grassl produceert vandaag de dag wel 35 likeuren en gins in verschillende (fruit)smaken. Sluit aan bij een rondleiding langs de stookinstallaties, proef de heerlijke sterke drank en bezoek het aangrenzende Brennhüttenmuseum.

Berchtesgaden schnaps

Streekmuseum Slot Adelsheim

In het zeventiende-eeuwse renaissanceslot Adelsheim is tegenwoordig het streekmuseum van Beieren gevestigd. De vaste collectie en wisselende tentoonstellingen schetsen een gedetailleerd beeld van het leven van de mensen in het land tussen Watzmann en Untersberg. Je bewondert er onder andere authentieke Beierse handwerkproducten, houten speelgoed, de voormalige huiskapel met kerkschat en het negentiende-eeuwse marionettentheater.

Museum Berchtesgaden

Omgeving

Königssee

Vlak bij Berchtesgaden – op zo´n tien minuten afstand met de auto of bus – bezoek je de schilderachtige Königssee. Het meer lijkt regelrecht weg te zijn gelopen van een ansichtkaart: je kijkt er werkelijk je ogen uit! Tegen de achtergrond van het bergmassief Watzmann en aan het smaragdgroene water ligt de barokke Sint-Bartholomeüskerk. Maak een boottocht over het meer of bewonder het prachtige plaatje van bovenaf: de Jennerkabelbaan brengt je naar een hoogte van 1874 meter. Vanaf hier heb je een adembenemend uitzicht over het meer en de bergen. In de omgeving van Berchtesgaden bezoek je nog tal van andere prachtige meren. Aanraders zijn het meer Höglwörther, de schilderachtige Hintersee, de helderblauwe Thumsee en de Abtsdorfer See: een van de warmste meren in Beieren en een perfecte plek voor een dagtrip met kleine kinderen. Tot slot is ook de Chiemsee - waar je een boottocht maakt naar het kasteel van koning Lodewijk II - absoluut een bezoekje waard.

Königssee Berchtesgaden

Almbachkloof

De Almbachkloof (Almbachklamm) bezoek je op nog geen tien minuten rijden van de stad. De Almbachkloof behoort tot een van de mooiste kloven in de Beierse Alpen, waar je prachtig kunt wandelen. Zo loopt er een gemakkelijke route van een uur door het gebied, maar kun je er ook langere, uitdagende wandelingen maken. Bij de ingang van de kloof bezichtig je de oudste molen voor marmeren bollen in Duitsland, waar al sinds de zeventiende eeuw brokken marmer tot kostbare bollen worden geslepen. Andere mooie kloven zijn de Aschauerkloof bij Schneizlreuth op een half uur rijden en de Wimbachkloof aan de voet van de Watzmann.

Almbachkloof Berchtesgaden

Nationaalpark Berchtesgaden

De Almbachkloof maakt onderdeel uit van het prachtige Nationaalpark Berchtesgaden, waar zich het imposante bergmassief Watzmann bevindt. Door het park lopen tal van wandel- en fietspaden. Verschillende routes starten vanaf het informatiecentrum Klausbachhaus op zo´n twintig minuten rijden met de auto of een half uur met de bus vanaf Berchtesgaden. Ook in het Haus der Berge - een museum en kenniscentrum in Berchtesgaden - en op de website berchtesgaden.de vind je uitgebreide informatie over het gebied.

Nationaalpark Berchtesgaden

Mozart-Radweg

Het gebied rondom Berchtesgaden leent zich perfect voor fietstochten. Een mooie route loopt van Berchtesgaden naar Salzburg. Via de Mozart-Radweg fiets je in ruim twee uur over een relatief vlakke weg naar de prachtige Oostenrijkse stad.

Mozart-Radweg Berchtesgaden

Zoutmijn Salzbergwerk

Net buiten Berchtesgaden bezoek je de zoutmijn Salzbergwerk, die begin zeventiende eeuw opende. Het groevetreintje voert je de berg in, naar een imposante ondergrondse kathedraal en de mijnwerkersglijbaan. Je kunt tevens een boottrip maken over het ondergrondse zoutmeer. Wil je meer leren over de zoutgeschiedenis van de omgeving? Bezoek dan ook de zoutfabriek Alte Saline in Bad Reichenhall op zo´n half uur rijden van Salzbergwerk. Een paar minuten van de fabriek ligt daarnaast de Predigtstuhlkabelbaan die je naar een prachtig uitzichtpunt leidt, waar je onder het genot van een hapje en drankje in de berghut de prachtige omgeving in je op kunt nemen. Tevens beginnen er enkele wandelroutes bij het bergstation, die geschikt zijn voor het hele gezin.

Berchtesgaden

IJsgrot van Schellenberg

Een bijzondere dagtrip vanuit Berchtesgaden is naar de ijsgrot van Schellenberg: de grootste ijsgrot in Duitsland op een hoogte van 1570 meter boven zeeniveau. In zo´n drie tot vier uur loop je vanaf de parkeerplaats aan de B305, vlak bij de Marktschellenberg, naar de grot toe. Je kunt een rondleiding bijwonen van circa vijftig minuten door prachtige gangen en langs indrukwekkende ijsformaties. Bezoek de website eishoehle.net voor uitgebreide informatie (in het Duits).

IJsgrot van Schellenberg

Vervoer

Te voet

Het stadscentrum van Berchtesgaden is goed te voet te verkennen. De bekendste bezienswaardigheden liggen relatief dicht bij elkaar.

Openbaar vervoer

Met de bus en trein reis je gemakkelijk naar omliggende plaatsen, waaronder Bad Reichenhall en Salzburg. Het centraal station (Berchtesgaden Bahnhof) ligt op zo´n vijftien minuten lopen van het stadscentrum. Bezienswaardigheden in de directe omgeving, waaronder het Kehlsteinhaus op de Obersalzberg en de Königssee, zijn gemakkelijk met de bus te bereiken.

Vanaf het vliegveld

De dichtstbijzijnde luchthaven is het Oostenrijkse vliegveld Salzburg Airport op zo´n twintig kilometer afstand. Het vliegveld van München ligt op zo´n 170 kilometer afstand.

Geschiedenis

Het idyllische dorpje in de Beierse Alpen kent een donkere geschiedenis. Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog was Berchtesgaden na Berlijn het belangrijkste machtscentrum van de nazi´s. Op de Obersalzberg, vlak bij het stadje, stichtte Hitler een zelfvoorzienende nederzetting met onder andere zomerhuizen, scholen en winkels voor belangrijke nazifiguren. Hitler was gecharmeerd van de prachtige omgeving die hij kende uit de gedichten van Dietrich Eckhart en verbleef er regelmatig in hotels. In 1933 kocht hij op de Obersalzberg een huis, dat hij verbouwde tot enorm complex en de naam Berghof gaf. Via een drie kilometer lang, ondergronds gangenstelsel stond zijn residentie in verbinding met verschillende zomerhuizen van topnazi´s. Op initiatief van Hitlers privésecretaris Martin Bormann werd het theehuis Kehlsteinhaus gebouwd op de top van de Kehlsteinberg – vandaag de dag staat het gebouw beter bekend als het Adelaarsnest. Ook in Berchtesgaden zelf werden veel aanpassingen gedaan ten behoeve van de Obersalzberg: zo werd het station flink uitgebouwd en kwam er een ´Adolf Hitler-jeugdherberg´ om de vele bezoekers te kunnen verwelkomen die een glimp van Hitler wilden opvangen. Daarnaast werden er een kazerne, sportschool en ziekenhuis gebouwd. In de buurt legde Hitler een klein vliegveld aan.

Toen Hitler in de jaren dertig de macht greep, werd de Obersalzberg tot ´Führersperrgebiet´ verklaard: de oorspronkelijke bewoners van het gebied moesten gedwongen verhuizen. Regelmatig hield Hitler er diplomatieke en militaire conferenties. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het gebied zwaar werd bewaakt middels verdedigingswerken, bewapende controlepunten, bunkers en luchtafweergeschut. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werd de nederzetting zwaar gebombardeerd: tegenwoordig zijn er nog een aantal gebouwen - waaronder Hitlers boerderij Gutshof, het huis van Albert Speer en het Kehlsteinhaus - en verschillende ruïnes te zien. Van de residentie van Hitler is niets meer over: de Amerikanen bliezen het gebouw op uit angst dat het anders een pelgrimsoord voor nazi´s zou worden.

Voor de komst van de nazi´s ontwikkelde Berchtesgaden zich tot een toeristisch bergdorp. Wie het zich kon veroorloven om op vakantie te gaan, genoot hier van de adembenemende natuur. Onder andere Sigmund Freud, Johannes Brahms en Robert Schumann bezochten het plaatsje regelmatig voor een ontspannen vakantie in de prachtige Beierse Alpen.

Ballon!