Gdańsk, Pommeren

Gdansk Wie een wandeling door de oude stad van Gdańsk maakt, zal zien dat de gevels nogal Hollands aandoen. Dat komt door de intensieve contacten met andere Hanzesteden in Nederland en Vlaanderen. De stad is lang Duits geweest en door de ligging aan de Oostzee werd het een belangrijke havenstad en centrum voor scheepsbouw. Hoewel je in de buitenwijken veel grauwe sovjet-flats vindt, is de binnenstad zeer interessant en aantrekkelijk. De nabij gelegen kustplaatsen Gdynia en Sopot zijn ook zeker een aanrader.

Bezienswaardigheden & activiteiten

Oude centrum

Hoewel de stad in de Tweede Wereldoorlog is vernietigd, is er na de oorlog weer veel in ere hersteld. De stad doet aan Amsterdam denken, door het Hanzeverbond hebben diverse Hollandse bouwmeesters hier gebouwen ontworpen. Van de Gouden Poort loop je door de Ulica Długa (Lange Straat) en de Długi Targ (Lange Markt). Dit is een deel van de route die de koning van Polen nam wanneer hij Gdańsk bezocht. Je passeert prachtige huizen en historische monumenten zoals het Artusa Hof, de Neptunusfontein en het stadhuis met zijn iconische klokkentoren. Andere bezienswaardigheden in het centrum zijn de enorme Mariakerk, de Kraanpoort, het Gouden Huis, de Hooglandse Poort en het door Nederlandse architecten ontworpen Stadhuis.

Centrum Gdansk

Mariakerk

De belangrijkste kerk van Gdańsk is de Mariakerk, de grootste bakstenen kerk ter wereld. Hij biedt plaats aan maar liefst 25.000 mensen! Opvallend is de enorme astronomische klok uit 1464. De complexe wijzerplaten tonen de tijd en datum, de fasen van de maan, de positie van de maan en de zon ten opzichte van de dierenriemtekens en de heiligenkalender. Beklim ook de 78 meter hoge toren. Trotseer een flink aantal treden om beloond te worden met een fantastisch uitzicht op de oude binnenstad van Gdańsk.

Mariakerk Gdansk

Bierstraat

Gdańsk is ook een paradijs voor bierliefhebbers en diegenen die 's avonds nog even op pad willen. Dit komt vooral omdat er meer dan dertig bars in een krap gebied in en rond de beroemde Ulica Piwna van de stad liggen. Ulica Pwna betekent letterlijk bierstraat, vroeger woonden hier de meeste bierbrouwers (Gdańsk ad zo'n 150 brouwerijen in de zestiende eeuw). Tegenwoordig vind je hier dan ook ruime keuze aan leuke en bijzondere bars. Een goed recept voor een leuk avondje uit. Browar Piwna is een van de brouwerijen die je kunt bezoeken voor een bierproeverij, ze hebben ook een eigen restaurant.

Ulica Piwna Gdansk

Neptunusfontein

Op Długi Targ (Lange Markt) vind je de fontein van Neptunus. Dit is een bronzen monument uit de zeventiende eeuw. Het beeld staat bij de huizen van de voormalige Poolse koninklijke familie. Neptunus buigt daarom in eerbied zijn hoofd. In 1988 heeft men bij een restauratie een vijgenblad op zijn geslachtsdelen toegevoegd. Legende wil dat deze zelfde Neptunus de kruidenlikeur Goldwasser (Gdańsk Vodka) heeft uitgevonden, uit onvrede over alle munten die in zijn fontein gegooid werden.

Neptunusfontein Gdansk

Gouden Huis

Op de Lange Markt vind je ook de plek die door velen het mooiste gebouw van de stad genoemd wordt: het Gouden Huis. Het staat twee deuren rechts van het Artushof, hoewel je het eigenlijk niet kunt missen. Het heeft een prachtige wit met gouden gevel. Het huis is een voorbeeld van zogenaamde maniëristische architectuur, een bouwstijl die tussen renaissance en barok in zit.

Gouden Huis Gdansk

Kraanpoort

Dé blikvanger van de stad is de Kraanpoort. Deze hijskraan dateert uit de veertiende eeuw en werd gebruikt om schepen te laden te te lossen. Hij kon vier ton vracht tillen tot op een hoogte van elf meter. De zeer markante kraan werkte op menskracht. Om deze te bedienen liepen er mensen in twee grote wielen, (in feite een groot hamsterrad). De hijskraan was in gebruik tot de negentiende eeuw. Tegenwoordig maakt het gebouw deel uit van het Maritiem Museum. Je kunt tijdens een bezoek zien hoe de kraan werkte.

Kraanpoort Gdansk

Motlawa-kade

Deze kade heet in het Pools Dlugie Pobrzeze en het was vroeger de plek in Gdańsk waar de schepen werden geladen en gelost. Behalve dat je hier een leuke wandeling langs het water kunt maken, vind je hier leuke restaurantjes en terrasjes.Het is een levendig en gezellig deel van de stad.

Motlawa kade Gdansk

Leninwerf

Deze naam wordt inmiddels niet meer gebruikt, maar deze werf werd in de jaren tachtig bekend door de opkomst van de illegale vakbond Solidarnośc. Op deze Scheepswerf in Gdańsk vond een belangrijk keerpunt in de Europese geschiedenis plaats. Onder leiding van Lech Wałęsa stond de vakbond aan de wieg van de val van de communistische regimes in Oost-Europa. Ter herinnering hieraan staat er een monument bij de werf. Tegenwoordig is deze plek nog steeds als scheepswerf in gebruik.

Oude Leninwerf Gdansk

Zaspa-district

Ten noordwesten van de oude stad ligt de wijk Zaspa. Er staan voornamelijk grauwe flats in de typische sovjet-stijl. De enorme blinde muren maakten het er niet gezelliger op, dus besloot men in 1997 ter gelegenheid van het duizendjarig bestaan van de stad deze muren te gebruiken voor enorme muurschilderingen. Er werden er eerst tien gemaakt. Inmiddels zijn er meer dan vijftig en die maken een wandeling door deze wijk een bijzondere belevenis. Een waar openluchtmuseum.

Zaspa Gdansk

Omgeving

Stranden

Polen staat misschien niet direct bekend om zijn stranden, maar Gdańsk heeft een prachtige kustlijn met leuke badplaatsen. Ga bijvoorbeeld naar Brzezno of naar Jelitkowo of bezoek de bewegende zandduinen bij Łeba. Sopot ligt in feite tegen Gdańk aan en heeft naast uitstekend stranden een bruisend uitgaansleven. Iets verderop ligt de stad Gdynia, eveneens met een paar leuke stranden en winkeltjes aan de boulevard. Het is van oudsher een havenstad en in het Emigratiemuseum zie je hoe veel Polen naar Amerika reisden voor een beter leven. Zij kwamen veelal aan op Ellis Island in New York. In de buurt van de stad ligt het Redlowo Reservaat. Wandel in dit prachtige natuurgebied over de rotsen boven de Oostzee.

Stranden van Gdansk

Geschiedenis

De oorsprong van Gdańsk ligt in de tiende eeuw, toen het werd gesticht door Mieszko I, een Poolse hertog. Vanaf dat moment groeide de nederzetting uit tot een welvarende en machtige handelsstad (vooral in graan) vanwege de strategische ligging tussen Noord- en West-Europa, en de banden met de Hanze, een alliantie van invloedrijke koopmansgilden en hun handelssteden in Duitsland, Nederland en de Baltische regio, in de dertiende eeuw. Hieruit is ook de grote gelijkenis met Amsterdam te verklaren. Gedurende de volgende eeuwen werd Gdansk (ook in het Duits bekend als Danzig) de grootste stad aan de Baltische kust en liep de meeste overzeese Poolse handel via zijn haven. Er werd gedurende de eeuwen flink touw getrokken om de stad door Polen en Duitsland. Daaraan kwam pas na de Tweede Wereldoorlog een einde, toen Gdańsk definitief Pools werd. De oorlog had enorme verwoestingen tot gevolg, maar de oude stad is voor een groot gedeelte weer helemaal in de oude stijl opgebouwd. In de jaren tachtig speelde de stad een grote rol in de opkomst van de vakbeweging Solidarnośc, die bijdroeg aan de val van de communistische heerschappij in Oost-Europa.

Ballon!